Het afwegingskader bestaat uit: - Inzicht in de kansen en belemmeringen ten opzichte van zonneparken en windturbines;

- Voorwaarden rondom kansrijke gebieden en uitsluitingsgebieden;

- Een samenvatting van de afweging die hieraan ten grondslag ligt;

- Een procesbeschrijving voor het indienen en in behandeling nemen van initiatieven;

- Een verslag van het participatieproces.

De enquete wordt gebruikt om de voorwaarden, uitgangspunten en wensen voor duurzame energieopwekking vanuit de inwoners uit Woudenberg op te halen

Tot nu toe (20/12/21) hebben 45 inwoners kansgebieden aangewezen een 85 inwoners de enquete ingevuld.

U kunt maar een keer kansgebieden aanwijzen. Vervolgens kunt u zien welke kansgebieden andere inwoners hebben aangewezen.

In het Klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt over verschillende thema's, zoals elektriciteit, mobiliteit, maar ook de gebouwde omgeving. Al deze afspraken zijn onderdeel om te komen tot de ambitie om in 2030 49% CO2-reductie te behalen. Een van de onderdelen van thema gebouwde omgeving, waarin de Transitievisie Warmte wordt beschreven. De Transitievisie Warmte gaat over hoe Woudenberg van het aardgas kan gaan en welke warmtebronnen er zijn. Door het overschakelen naar andere bronnen, zal er ook meer duurzame elektriciteit nodig zijn in de toekomst.

We moeten met elkaar de komende jaren een omslag maken naar schone energie. Daar
werken we op allerlei manieren aan. Dit traject is om samen met inwoners en ondernemers
in Woudenberg de mogelijkheden te onderzoeken voor het opwekken van duurzame zon-
en windenergie. Daarom organiseren wij naast een platform waar input op geleverd kan
worden twee samenwerksessies voor alle inwoners en ondernemers van Woudenberg.
Samen met jou willen we de mogelijkheden onderzoeken voor het opwekken van duurzame
zon- en windenergie.

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat 30 energieregio’s in Nederland onderzoeken waar
en hoe het best duurzame elektriciteit op het land (met windturbines en zonne-energie)
opgewekt kan worden en welke warmtebronnen te gebruiken zijn zodat wijken en
gebouwen van het aardgas af kunnen. Elke energieregio beschrijft zijn eigen keuzes in een
Regionale Energiestrategie (RES). De energieregio’s zijn gevormd op basis van bestaande
samenwerkingsverbanden. Woudenberg is onderdeel van de RES regio Amersfoort. Samen
met gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunschoten, Eemnes, Leusden, Soest, provincie Utrecht,
het Waterschap en Stedin is de RES 1.0 opgesteld.

Onze buurgemeenten maken (m.u.v. Leusden) onderdeel uit van de RES regio Food Valley
(Scherpenzeel, Renswoude en Barneveld) of RES U16 (Zeist en Utrechtse Heuvelrug).

Keuzes in een regio, kunnen effect hebben op andere regio’s en gemeentes. Bijvoorbeeld als
het gaat om het plaatsen van windturbines op een grensgebied. Het is belangrijk om een
regionale ontwikkeling af te stemmen met de omliggende regio’s 1 . De RES Regio Amersfoort
heeft bijvoorbeeld samenwerking gezocht met regio’s Food Valley en U16 over het gebied
langs de A12 2 .

Het Nationaal Programma RES ondersteunt de regio’s bij het maken van de RES en zorgt
voor afstemming en verbinding tussen de regio’s onderling en tussen de 30 regio’s en het
Rijk 3 .

Elke partij in de Regionale Energie Strategie Amersfoort (betreffende; Amersfoort, Baarn,
Bunschoten, Eemnes, Leusden, Soest, Woudenberg, provincie Utrecht, het Waterschap en
Stedin) onderzoekt hoe de ambitie van 0,5 TWh aan wind- en zonne-energie in 2030
gerealiseerd kan worden en hoe de regio overstapt naar duurzame warmtebronnen. Er
wordt ingezet op zonnepanelen op daken, zon op land en windturbines.

In de RES 1.0 beschrijft de regio hoe zij de ambitie van 0,5 TWh aan wind- en zonne-energie
in 2030 wil realiseren en hoe de regio overstapt naar duurzame warmtebronnen. Er wordt
ingezet op zonnepanelen op daken, zon op land en windturbines.

De RES Regio Amersfoort geeft prioriteit aan het benutten van grote daken voor de
grootschalige opwekking van zonne-energie. Eerst is het potentiële dakoppervlakte van
bedrijfspanden berekend op basis van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Vervolgens is er door het Kadaster een gedetailleerde analyse gemaakt van de potentie voor
zonne-energie op grote daken.

Uit het onderzoek van het Kadaster kwam een totaal oppervlakte van 127 hectare aan
daken die geschikt zijn voor grootschalig zon op dak (>15kWp). De RES Regio Amersfoort
heeft het doel gesteld om in 2030 minstens 80% van dit oppervlakte te benutten met
zonnepanelen. Dit komt neer op 101 hectare. De gemeenten hebben hier een
inspanningsverplichting voor afgesproken 4 .

Nee, met alleen zonne-energie opgewekt via zonnepanelen op alle daken, wekken we niet
genoeg energie op voor de hele gemeente.

Binnen Woudenberg wordt wel door enkele ondernemers nagedacht over grootschalige zon
of windlocaties, maar zijn nog geen concrete initiatieven ingediend. In het tegenbod van
NMU ea bij de RES 1.0 wordt gesproken over 2 potentiele windlocaties, deze zijn echter
geheel nog niet nader onderzocht. Mochten de komende jaren initiatieven ontstaan, dan
zullen die meegenomen worden in RES 2.0 en verder.

De gemeente Woudenberg maakt deel uit van het bod van de regio Amersfoort. Voor
Woudenberg wordt daarin benoemd: maximaal inzetten op het benutten van grote daken voor zon, een zoekgebied voor zon en wind langs de A12 (in combinatie met de andere
gemeenten langs deze weg) en het onderzoeken van andere geschikte locaties.

Middels het klimaatakkoord in Parijs is besloten dat we afscheid nemen van fossiele
brandstof als energiebron. Landen hebben beloofd hun bijdrage hieraan te leveren. In
Nederland heeft onze Eerste en Tweede Kamer in de klimaatwet de doelen van CO2
reductie vastgelegd. Daarna is er een Nationaal klimaatakkoord getekend. Hiermee hebben
99% van de gemeenten, de provincies, ondernemersverenigingen, werknemers
vertegenwoordigers, belangenverenigingen zoals de ANWB en milieuorganisaties
ingestemd. In dit Nationaal klimaatakkoord is o.a. vastgelegd dat er heel veel windturbines
op zee komen, dat zonnepanelen op daken van huizen worden gestimuleerd en dat we
regio’s vormen van gemeenten die samen met de provincie en de waterschappen
voorstellen welke bijdragen ze leveren aan het doel 35 TWh duurzame energie op te
wekken op het land.

Ja, de focus in dit traject ligt op grootschalige opwekking van zon- en windenergie middels
zonnevelden en windturbines.

In het Klimaatakkoord is bij het onderdeel elektriciteit afgesproken dat de RES zich voor
2030 richt op de huidige bewezen en toepasbare technieken en dat zijn wind- en zonne-
energie. Met deze technieken is grote opschaling mogelijk die nodig is voor de
doelstellingen van 2030. Ondertussen worden andere en nieuwe technieken verder
onderzocht voor de periode na 2030. Via de zogenoemde klimaattafels onderzoekt men
landelijk ondertussen de andere manieren om C02 te besparen o.a. op gebied van
mobiliteit, landbouw en industrie.

Bij waterstof is het belangrijk om te weten dat waterstof een energiedrager (dus een soort
accu) is, en geen energiebron. Er is duurzame energie (bijv. zon of wind) nodig om groene
waterstof op te wekken. Ook kernenergie komt vaker terug. Dit is iets waar op landelijk
niveau naar gekeken wordt. Onderzoeken en het vergunningstraject hiervan hebben een
lange doorlooptijd. Dit duurt te lang om voor 2030 gerealiseerd te zijn. Daarmee kan het dus
nog niet aan de klimaatdoelen van 2030 bijdragen. Ook gaat kernenergie gepaard met hoge
kosten waardoor er erg lastig een haalbare businesscase te vinden is. Het is ook mogelijk
dat er nog andere innovaties zullen ontwikkelen in de komende 10 jaar. Die zouden dan na
2030 ook kunnen worden ingezet.

Om voldoende duurzame energie te kunnen produceren heeft Nederland windturbines op
zee en op land nodig. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat er in 2030 49 TWh wind op
zee naast de 35 TWh wind en grootschalig zon op land gerealiseerd moet zijn. Onder

Zonnepanelen en windturbines produceren duurzame elektriciteit. Inwoners kunnen hier
eventueel stroom afnemen. Maar de realisatie van zonneparken en windturbines kan nog
meer opleveren. Zo kan de gemeente bijvoorbeeld van de initiatiefnemer vragen om
inwoners actief te betrekken in de planontwikkeling. Er zijn ook mogelijkheden om
financieel mee te participeren, bijvoorbeeld door mede-eigenaarschap via een coöperatie,
via aandelen of certificaten. Ook kan gekozen worden voor een omgevingsfonds. Een deel
van de opbrengsten komt dan ten goede aan versterking van het omliggende gebied.

Om genoeg energie op te wekken voor de toekomst moeten we nadenken over
alternatieven voor de huidige energievoorziening. Ondanks dat op dit moment het
elektriciteitsnet geen nieuwe zon- en windparken aan kan willen we graag vooruitkijken
naar wat in de toekomst wel kan. Het huidige probleem heeft betrekking op de mate waarin
het hoogspanningsnetwerk van Tennet de komende jaren de opwek vanuit grootschalige
zon en windparken kan verwerken. Landelijk wordt daarvoor naar een oplossing gezocht.

Voor Woudenberg is in eerste instantie van belang in welke mate het electra netwerk van
Stedin aansluit bij de omvang van de electra die vervoert moet worden. Vanouds is het
electra netwerk in Nederland ingericht op het gebruik van electra, dus grote dichtheid daar
waar veel gebruikers bij elkaar wonen en werken. De omslag naar opwek, vraagt om een
aanpassing van het totale netwerk. De beperkte omvang van de kern Woudenberg en de
verspreiding van gebruikers in het buitengebied, maakt dat voor Woudenberg een
aanpassing van het netwerk nodig is, op het moment dat opwek en gebruik niet op korte
afstand in evenwicht zijn.

De eerste stap is om samen met inwoners en ondernemers in Woudenberg de
mogelijkheden te onderzoeken voor het opwekken van duurzame zon- en windenergie. Er
zijn op dit moment (nog) geen concrete locaties voor zonneparken of windturbines.

Een kleine windturbine (ook wel erfmolen genoemd) produceert minder duurzame energie dan een grote windturbine. Er zijn 400-500 kleine windturbines (erfmolens) nodig om evenveel duurzame energie op te wekken als een windturbine van 5,6 MW.

1 windturbine van 5,6 MW is gelijk aan 18 á 19 hectare zonneveld.

Voor geluid geldt een bovengrens van 41 dB in de nacht en 47 dB overdag. We rekenen daarbij met jaargemiddelde. Dus alle dagen dat ze stil staan, mogen ze op andere dagen weer harder draaien. Windturbines ontwikkelen zich snel. Welke types met bijbehorend geluid er t.z.t op de markt zijn, is nu nog niet bekend.

In de eerste samenwerksessie zijn de kaarten met belemmeringen en potentie voor wind- en zonne-energie ook getoond. In de tweede sessie hebben we daarop aanvullend nog kort aangegeven welke gebieden op basis van een eerste scan potentie kunnen hebben voor windenergie. Belangrijk is dat eventuele aanpassingen in wet- en regelgeving hier uiteraard invloed op kunnen hebben. Daarnaast blijft dit altijd maatwerk en is dit afhankelijk van concrete locaties en de omgeving.

De gemeente sluit aan op de landelijke doelstelling zoals verwoord in het klimaat akkoord en wil daar pragmatisch, realistisch en uitvoeringsgericht invulling aan geven.

Het bouwen, verplaatsen en onderhouden van zonnepanelen kost natuurlijk geld en
energie. Maar al na een paar jaar hebben zonnepanelen zichzelf ‘terugverdiend’.
Zonnepanelen gaan gemiddeld dertig jaar mee. Dit betekent dat zonnepanelen gemiddeld
vijftien keer zoveel energie opwekken dan het kost om ze te maken.

Nederland is een echt windland, het waait hier vaak en hard. Voor Nederland is wind de
meest efficiënte en goedkoopste vorm van duurzame energie. Daarom is in het
Klimaatakkoord afgesproken dat er in 2030 11.500 MW wind op zee gerealiseerd moet zijn.
Daarnaast zal er 35 TWh uit wind en zon op land opgewekt moeten worden. Dit komt neer
op ongeveer 9 GW wind op land.

De meeste energie die we nu gebruiken komt uit fossiele brandstoffen. Bij de verbranding
komt CO2 vrij. Doordat er steeds meer CO2 in de atmosfeer komt, stijgt de temperatuur van
de aarde. Dit wordt het broeikaseffect genoemd. Deze temperatuurstijging kan ingrijpende
gevolgen hebben voor mens en dier. Daarom is het belangrijk dat we het gebruik van
fossiele brandstoffen verminderen. Dat betekent minder energie gebruiken én overstappen
op duurzame energiebronnen zoals zon en wind. Zo worden we ook minder afhankelijk van
energie uit andere landen.

Wind heeft als voorkeur dat deze ook opgewekt kan worden als het donker is. Een
zonnepaneel werkt alleen overdag, terwijl de stroom behoefte niet stopt als de zon onder
gaat. Voor een stabiel elektranet is een goede mix van zon en wind nodig.

Een windturbine heeft wieken. Deze wieken, ook wel rotorbladen genoemd, laten een
generator draaien, een soort dynamo. De generator zet de draaiende beweging van de
wieken om in elektrische stroom.

Een moderne windturbine heeft een vermogen van ongeveer 3 MW en levert per jaar
ongeveer 6.6 miljoen KWh. Eén turbine levert stroom voor 2000 huishoudens. Of kan 350
sportvelden verlichten of meer dan 100 kermissen laten draaien. Er zijn verschillende
windturbines, met verschillende hoogtes. Een grote gangbare windturbine, van 5,6 MW,
heeft een tiphoogte van circa 240 – 250 meter. De techniek ontwikkelt zich. Zo staan er in
de Noordoostpolder turbines van 7,5 MW en een tiphoogte van 198,5 meter.

In de eerste 3 – 6 maanden levert een windturbine al evenveel energie op als de productie
en bouw heeft gekost. Daarna levert de windturbine nog 15 tot 20 jaar lang schone, CO2-
vrije energie.

Als windturbines draaien, produceren ze elektriciteit én geluid. Er zijn afspraken gemaakt
over hoeveel geluid zij mogen veroorzaken. Op de website van Rijksdienst voor
Ondernemend Nederland vindt u informatie over het ontstaan van het geluid van
windturbines, de wettelijke normen en de toetsing.

https://www.rvo.nl/onderwerpen/duurzaam-ondernemen/duurzame-energie-opwekken/windenergie-op-land/milieu-en-omgeving/geluid-en-windmolens/geluid-en-windmolens-algemeen

Windturbines draaien niet altijd. Dat kan komen door een storing, onderhoud, te weinig of
te veel wind of een bepaalde slagschaduw over woningen/bedrijven. Het kan ook zijn om
een diersoort te beschermen, zoals trekvogels in een bepaalde periode. Windturbines
kunnen uitgerust worden met een stilstandvoorziening om dit praktisch mogelijk te maken.
Maar ook om overlast van slagschaduw of geluid voor direct omwonenden te verminderen
kunnen de windturbines worden stilgezet.

De exploitant van de windturbine – bijvoorbeeld een energiebedrijf of boer – verdient aan
de verkoop van de opgewekte elektriciteit en krijgt een bijdrage van de overheid voor elke
kWh elektriciteit die wordt opgewekt. De grondeigenaar krijgt een vergoeding voor het
gebruik van de grond. Als de windturbine wordt gefinancierd met een lening, verdient ook
degene die de lening verstrekt hieraan. Windturbines zorgen daarnaast voor omzet en
werkgelegenheid bij allerlei bedrijven, zeker nu we de komende jaren veel windturbines
gaan bouwen.

Ook omwonenden profiteren steeds vaker mee van de opbrengsten van windturbines,
bijvoorbeeld doordat een deel van de opbrengst ten goede komt aan een fonds voor de
omgeving of door mede-eigenaar van een stukje van de windturbine te worden.

De gemeente vindt dit een belangrijk onderwerp. Dit is ook een thema waar op landelijk
niveau veel aandacht voor is. We zien dat er meerdere experts zijn die elkaar momenteel
tegenspreken. We houden de wettelijke kaders aan, hanteren de richtlijnen van de overheid
en volgen de adviezen van de overheid, maar houden ook nauwlettend de ontwikkelingen
van onder andere het RIVM op dit gebied in de gaten. Daarnaast kan de gemeente, indien zij
dit wenselijk vindt, daar eventueel gemotiveerd bovenwettelijk verdere voorwaarden aan
stellen. Dit is een afweging die wordt meegenomen in de besluitvorming door de raad.
Omdat in Woudenberg nog geen sprake is van een concreet verzoek om de bouw van een
windmolenpark, kunnen wij afwachten wat de landelijke aanpassing van de wetgeving gaat
inhouden.

Elke windturbine in Nederland moet gecertificeerd zijn en is daarmee uitgebreid
gecontroleerd op verschillende risico’s. Wettelijk zijn er eisen over de minimale afstand van
een windturbine tot een woning, andere gebouwen en wegen. Veiligheid speelt een
belangrijke rol in de ontwikkeling, de bouw en het beheer van een windturbine. Bij harde
wind bijvoorbeeld zetten windturbines zichzelf stil. Ook als er sensoren zijn die bijvoorbeeld
een onbalans registreren wordt een windturbine automatisch stil gezet. Ook is er een
automatisch blussysteem aanwezig en wordt bij oververhitting de windturbine ook
automatisch stilgezet.

Windturbines hebben een levensduur van ruim 25 jaar. Kosten voor opruiming worden
meegenomen in de businesscase en liggen dus bij de ontwikkelaar.

De Rijksoverheid stimuleert het opwekken van duurzame zon- en windenergie door middel
van subsidies en belastingvoordelen voor bedrijven en particulieren. De regelingen zijn
nodig om de afspraken uit het klimaatakkoord na te komen en het financieel haalbaar en
betaalbaar te laten zijn. De afspraken staan ook in de Regionale Energie Strategie (RES).
Gemeente Woudenberg is onderdeel van een RES binnen de regio Amersfoort.
Initiatiefnemers kunnen concrete projecten indienen bij de gemeente. De gemeente
beoordeelt dit aan de hand van bepaalde criteria.

De Rijksoverheid stimuleert bedrijven en particulieren via de subsidieregelingen om te
investeren in windenergie. Zie vraag 23. Meer informatie:
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/duurzame-energie/meer-duurzame-energie-in-
de-toekomst

In het Klimaatakkoord staat het streven dat nieuwe duurzame energieprojecten zoals
windenergie voor 50% in eigendom komen van omwonenden en kleine lokale bedrijven. Dit
streven is geen harde eis; als bijvoorbeeld vanuit omwonenden onvoldoende interesse blijkt
om een windproject voor 50% lokaal te financieren dan betekent dit streven niet dat het
windproject geen doorgang kan vinden. Wel kan de gemeente de mate van lokaal eigendom
en zeggenschap mee laten wegen bij het beoordelen van initiatieven voor een
windprojecten.

Binnen de RES 1.0 van de regio Amersfoort hebben alle gemeenten verplichtingen, op het gebied van besparen en opwek via zon op dak. Voor de periode tot 2030 zijn voor Amerfoort in trede 1 en 2 locaties opgenomen. Op het grondgebied van Baarn werd (gezien de omvang van het gebied) nog geen zoekgebied gevonden. Via het lokale uitnodigingskader dat die gemeente ten behoeve van trede 4 ontwikkeld kan dit nog anders worden.

Stichting Duurzaam Woudenberg, LTO, Natuur en Milieufederatie Utrecht, Bedrijvenkring Scherpenzeel Woudenberg, Rentmeester Schoutenhuis, Coöperatie #zonopwoudenberg, vertegenwoordiging inwoners

U kunt via dit digitale platform meepraten, ook kunt u meepraten tijdens de fysieke tweede
samenwerksessie op 30 november 2021.

De kansenkaart voor zon- en windenergie houdt rekening met de kernrandzones en dus ook
de woningbouwdiscussies. Ook voor andere gebieden geldt dat bij ieder initiatief goed naar
de specifieke locatie wordt gekeken en beoordeeld of er geen grote ruimtelijke
ontwikkelingen worden doorkruist. De zoekgebieden kunnen ook dubbel gebruik of andere
functies stimuleren. De zoekgebieden kunnen in de loop van de jaren ook veranderen, door
ontwikkelingen die nu nog niet bekend zijn en waar dus later een nieuwe belangen afweging
zal plaats vinden.

De gemeenteraad heeft tijdens de raadscommissie op 6 oktober jl. ingestemd met het plan van aanpak en heeft wensen en bedenkingen kenbaar gemaakt. Het gaat om de aanpak om samen met 8 inwoners en ondernemers in Woudenberg de mogelijkheden te onderzoeken voor het opwekken van duurzame zon- en windenergie.

Tot 7 december 2021 kunt u uw ideeën en suggesties kenbaar malen. De gegevens worden
anoniem verzameld en worden gebundeld en samen met het concept afwegingskader
gepresenteerd aan de gemeenteraad. De gemeenteraad beslist wat de aanpak voor
grootschalige opwek van zon- en windenenergie gaat worden op de lange termijn. De
gemeenteraad zal het afwegingskader met de zoekgebieden vast stellen en dat als basis
hanteren bij de beoordeling van plannen die ingediend worden bij de gemeente.

De informatie die u met ons deelt tijdens de samenwerksessies en op het platform worden
anoniem gebundeld. Het eindproduct is een afwegingskader grootschalige
energieopwekking zon & wind, gekeken naar het grondgebied van Woudenberg. Met
daarbij verslaglegging van het proces van het participatietraject, de conclusies uit het
participatietraject en een advies voor het vervolg van het participatietraject.  De
gemeenteraad beslist wat de aanpak voor grootschalige opwek van zon- en windenenergie
gaat worden op de lange termijn. De gemeenteraad zal het afwegingskader met de
zoekgebieden vast stellen en dat als basis hanteren bij de beoordeling van plannen die
ingediend worden bij de gemeente.

Woudenberg is aangesloten bij de Regionale Energie Strategie (RES) regio Amersfoort. De
uitvoering van de RES is ingedeeld in een aantal pijlers o.a. de pijler zon op dak en
grootschalige opwek. Voor het grondgebied van Woudenberg staan voor de korte termijn
(m.u.v. de zone langs de A12) geen concrete zoekgebieden benoemd, mede als gevolg van
de beperkingen van het onderliggende elektriciteit netwerk. Wel moet de gemeente
Woudenberg, net als alle andere gemeenten, onderzoeken welke bijdrage in de toekomst
bij de onderzoeksopgave van trede 4 tot de mogelijkheden behoord. Het afwegingskader
zon en wind geeft invulling aan deze onderzoekopgave uit trede 4. De gemeente is hierin
opdrachtverstrekker.